mö. 4000
| Dünya: | Kudüs'te İlk Yerleşim.gg..aa..yy-4000..aa.|Kudüs'te İlk Yerleşim|DÜNYA||Kudüs| | |
mö. 1004 mö. 965 | Kişi: | Hz. Davut : Birleşik İsrail Krallığımö.1004-mö.965 tarihleri arasında Hz.Davud bin İşa(Yesse), oniki İbrani kabilesini tek bir krallıkta topladı ve Kudüs'ü ele geçirerek bu şehri ilk Yahudi devletinin başkenti yaptı. Hz.Davud'a nüzul olunan kutsal kitaba "Zebur" denir. Davud ölmeden önce oğlu Süleyman'ı tahta çıkararak kral ilan etti. Hz. Davud, İsrailoğullarında hem Kral hem de Allah'ın elçisi olan ilk şahsiyettir. Birleşik Monarşi sistemiyle yönetilen İsrail Krallığı'nda her kabilenin kendine ait özerk bir toprağı bulunmaktaydı.
Levi ve Yosef bu duruma istisnadır... çünkü;
• Leviler "din işleri"nden sorumluydu ve diğer kabilelerin din işlerini yürütmeleri için her kabile kendi topraklarından bir ya da birkaç şehri Levilere verdiler. Böylece Levilerin kendi özerk devletleri yerine diğer kabilelerin topraklarında özerk şehirleri oldu.
• Yosef'in adına bir kabile yoktur; onun yerine Yosef'in iki oğlunun (Menaşe ve Efraim) adına iki kabile vardır. Böylece İsrail Krallığında Menaşe ve Efraim kabilelerinin toprakları oldu. .gg..aa..yy-1004..aa.|Hz. Davut : Birleşik İsrail Krallığı|KİŞİ|Ortadoğu||Din Tarihi|Elçiler|Kudüs|Yahudiler| |
| mö. 965 mö. 931 | Kişi: | Hz. Süleymanmö.965-mö.930 tarihleri arasında krallığını yürüten Hz. Süleyman zamanı, krallık tarihinin en iyi dönemidir. Çocukluğundan beri bilgili, iyilik ve adaleti seven biri olarak tanınmıştı. On iki yaşındayken babasının yerine geçip, sultan oldu. İsrail Krallığı kuzeydeki On Kabile'nin (Yahuda ve Benyamin kabileleri dışındaki bütün İsrail kabileleri) Mısır'dan Fırat Irmağı'na kadar uzanan topraklarını içine almış, krallık gerek ekonomik gerek siyasi bakımdan büyük gelişme göstermiştir. Süleyman, ilk Yahudi tapınağını (Beyt-i Makdis, Süleyman Mabedi) inşa ettirerek Kudüs'ü İbranilerin kutsal şehri haline getirmiştir. Bu dönem "Birinci Tapınak Dönemi" olarak adlandırılmıştır. Dünyada hâkim olan dört kişiden biridir. Beyt-i Makdis'i (Mescid-i Aksâ'yı) yedi yılda inşâ etti. Yemen'deki Sebe' Melîkesi Belkıs ile evlendi. Kudüs'te vefât etti. Hz.Süleyman'ın mö.930 yılında ölümü üzerine yaklaşık 70 yıl kadar süren ilk İsrail Devleti'nin varlığı, İsrail adı altında yaşayan Oniki Kabile'nin iç ihtilafları, yoğun yabancı etkisi ve kentsel yaşamın gelişmesinin ortaya koyduğu gerilimler nedeniyle sekteye uğramış, Hz.Süleyman'ın oğlu Rehoboam tahta çıktığı dönemde tüm bu etkenler devletin ikiye ayrılmasına yol açmıştı. Süleyman'ın döneminden sonra ülke iki kralllığa ayrıldı;
• Kuzeyde İsrail kabilesinden on tanesini içine alan ve başkenti Samaria (Samariye veya Nablus) olan İsrail Krallığı adını almış,
• Güneyde Davud'un soyundan gelen Yahuda ve Benyamin kabilelerinin yönetiminde olan, Kudüs şehrine sahip Yahuda (Yeuda, Juda) Krallıkları olarak kurulmuştur. .gg..aa..yy-965..aa.|Hz. Süleyman|KİŞİ|Ortadoğu|Ortadoğu|Din Tarihi|Elçiler|Kudüs|Yahudiler| |
| mö. 957
| Dünya: | Süleyman MabediHz.Davut tarafından mö.964 yılında başlatılan inşaat, Hz.Süleyman döneminde mö.957 yılında tamamlanmıştır. Ahit Sandığı mabede yerleştirildi. Mabed için seçilen yer, günümüzde Kubbetü's-Sahra ve Mescid-i Aksa olarak bilinen tarihî eserlerin bulunduğu ve İslam literatüründe Harem-i Şerif olarak nitelendirilen yerdir. .gg..aa..yy-957..aa.|Süleyman Mabedi|DÜNYA|Ortadoğu||Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler| |
| mö. 722
| Dünya: | Büyük (Kripto) SürgünKuzeydeki İsrail Krallığının Asurlular tarafından yıkılmasının ardından bu bölge yahudileri Hazar Denizinin güneyindeki coğrafyaya kadar sürgüne tabi tutuldu. Babil Sürgünlerinden yaklaşık 150 sene kadar önce Asurlar, henüz Babil’i ele geçirmeden önce öncelikle Kenan diyarına akınlar yapmış ve mö.720’lerde Kuzey Yahudi devletini ortadan kaldırarak yahudileri buradan kendi toprakları içinde dağıtmıştı. Bu dönemde kuzey yahudileri, Hazar'ın güney kıyılarına kadar dağılarak, hem çok verimli hem de ticaret yolları üzerinde bulunan bu coğrafyaya yerleştiler. Yani; bugün genel olarak, yahudilerin 2 kere sürgün yaşadıklarını zannetsek de… yahudi kavimler asıl büyük sürgünü Asurlar döneminde yaşamışlardı.
O dönemde bugünkü İran içlerine ve Hazar coğrafyasına yerleşen bu yahudiler, bölgedeki Ermeniler ile beraber batıdan göç eden Iyon halklarını kontrollerine alarak ve asimile ederek Med Kavmini oluşturdular ve Med Devletini kurdular. Medler, Persler olarak bilinecek toplumun kökeni ve ataları oldu. Bu toplumu oluşturan yahudiler ise tarihe, "kripto yahudiler" olarak geçecekti. Babil Sürgünlerinden yaklaşık 35-40 sene kadar sonra, Med Devleti, yahudilerin daha da büyük güç sahibi oldukları Ahameniş Hanedanı tarafından ele geçirildi. İlk Ahameniş hükümdarı büyük Kiros, Babil Devletini yıkarak, Babil sürgünleri (1.nci sürgün) ile esaret altına alınan yahudi kavimleri serbest bıraktı ve tekrar Kenan’a gitmelerine izin verdi. Yahudi kökenli Persler tarafından Kenan’a tekrar dönmelerine müsaade edilen yahudiler, zaman içinde tekrar sürgüne uğrayacak (2.nci sürgün) ve bu sürgünlerden; mizrahi, aşkenaz ve sefarad yahudi grupları ortaya çıkacaktır. • Ancak büyük sürgünde İran içlerine sürgün edilen ve İran toplumunu oluşturduktan sonra her yere yayılan kripto yahudiler, bundan sonra kendilerini gizleyeceklerdir.
• Kripto yahudilerden hazar'ın güneyi coğrafyasında kalanlar ise ileride Arab yarımadasından bu bölgeye sürgün edilecek Hariciler ile işbirliği yapacak... Abbasileri kontrol altına alarak, 750 yılındaki Zap Suyu Savaşı'ndan itibaren, halen günümüze kadar süren dönemde İslam aleminde çok büyük hasarlar oluşturacaklardır. • Kripto (kayıp) yahudiler; Asurların dağıttığı İsrail Krallığından, bugünün İran, güney Hazar coğrafyasına mö.730'larda sürgün edilen… 8 kabile ve bir kısım Levililerden oluşur. Bu kabileler, daha önceki tarih bilgilerinde... ortadan kaybolmuş, farklı bölgelerde asimile olmuş kayıp kabileler olarak tanımlanmış... ve dikkat çekmemeleri sağlanmıştı. Ancak özellikle 1980 sonrası ortaya çıkan bilgiler... hiç de kayıp olmadıklarını... üstelik çok daha etkin çalıştıklarını göstermiştir. Bunlar, çoğunluğu Pers coğrafyasına, İpek Yolu üzerinde kalmakla birlikte (Meşhed/Horusan yahudileri)… Kuzey (Rusya), Orta ve Güney Asya (Hindistan, Afganistan ve Arap yarımadası) ve ticaret (ipek, baharat) yolları üzerinden Çin’e kadar yayılmışlardır. Hatta bir kısmının Kuzey Avrupa’ya kadar yayıldıkları ve bazı Avrupa halklarını oluşturdukları… son yıllarda deşifre edilebilmiştir. .gg..aa..yy-722..aa.|Büyük (Kripto) Sürgün|DÜNYA|Ortadoğu||Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler|İran|Medler| |
| mö. 587
| Dünya: | I.Süleyman Mabed YıkıldıYahudiler Bâbil'e sürülmüş, Kudüs'te ki tapınak da yıkılmıştır. Bundan sonra Yahudilerin göçe mecbur bırakıldıkları dağılma dönemleri başlamış, bu olaylar Yahudilerin tarihinde "Bâbil Sürgünü Devri" olarak yerini almıştır. İlk tapınağın Bâbilliler tarafından yıkılması sonrasında Yahudilerin sürgün edilişleri "diaspora"nın başlangıcıdır. Bu sürgünün ardından Yahudilik dini bir anlayış dışında bir yaşam tarzı haline gelmiştir. .gg..aa..yy-587..aa.|I.Süleyman Mabed Yıkıldı|DÜNYA|Ortadoğu||Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler| |
| mö. 587
| Dünya: | 1. Sürgünmö.597 - mö587 yılları arsında devam eden Babil saldırılarının ilk aşamasında Benyamin Kabilesine dokunulmamıştı ancak Ahit Sandığı, mabed'den hala daha bilinmeyen bir yere kaçırılmıştı. mö.587'de, yaklaşık 350 yıl boyunca ayakta kalan, Güneydeki Yahudi Devleti, Babil Krallığı'nın tekrar saldırısına uğradı. Yahuda Krallığı ortadan kaldırıldı ve Kudüs tamamen yıkıldı. Benyamin kabilesi de sürgün edildi. .gg..aa..yy-587..aa.|1. Sürgün|DÜNYA|Ortadoğu||Din Tarihi|Kudüs|Babil|Yahudiler| |
| mö. 515
| Dünya: | II. Süleyman MabediYahudilerin Bâbil esareti yaklaşık 70 yıl sürdü. Bu süre sonunda Pers Hükümdarı Keyhüsrev mö.538'de Bâbil'i ele geçirip Bâbil Krallığı'na son vererek sürgündeki Yahudilerin Filistine dönmelerine izin verdi. Pers Hükümdarı II.Dara zamanında refah ve hürriyete sahip olarak özerk bir yönetime kavuşan Yahudiler, Kudüs'te Babilliler tarafından yıkılan tapınağın yerine mö.515'te ikinci bir tapınak inşa ettiler. Tapınak öncekinin mütevazi bir kopyasıydı. Ahd Sandığı ve içinde ki ON EMİR yazılı taş levhalar ile Tevrat, I.Tapınak'ın yıkımı esnasında yok edildiğinden yerine konulamadı. .gg..aa..yy-515..aa.|II. Süleyman Mabedi|DÜNYA|Ortadoğu||Din Tarihi|Kudüs|Babil|Yahudiler|İran|Ahamenişler| |
| mö. 163
| Dünya: | Makabi İsyanıBüyük İskender'in ölümü ile imparatorluk parçalandı, Filistin ve Mısır, General Batlamyus'un hâkimiyetine girdi. Bu dönemde Seleucid (Silifke) Krallığı oluştu. Helenleşen Yahudilerle dindar Yahudiler arasındaki ilişkilerin bozulması, Seleucid Kralı IV. Antiochus Epiphanes'in (Şabat, sünnet gibi) belirli Yahudi dini törenlerini ve geleneklerini yasaklamasına yol açtı. Bunun sonucu olarak Ortodoks (dindar) Yahudiler, (Makabi olarak da bilinen) Haşmonay Ailesi'nin liderliğinde başkaldırdılar. Bu isyan daha sonra Haşmonay Hanedanı olarak bilinen, mö.165'ten mö.63'e kadar süren bağımsız bir Yahudi krallığının oluşmasına yol açtı. Haşmonay Hanedanı zamanla Salome Alexandra, II.Hyrcanus ve II.Aristobulus'un oğulları arasında çıkan iç savaş sonucunda parçalandı. Kral yerine teokratik bir ruhban sınıfı tarafından yönetilmeyi tercih eden halk, bu konuda Romalı yetkililerden yardım istedi. Böylelikle Pompey'in liderliğinde Romalılar, yöreyi fethedip yönetimi ele geçirdiler. Bu dönemde Yahudilere Mısır'da yeni kurulan İskenderiye şehrine göç için teşvikte bulunulmuştur. Helenistik dönem ile Suriye, Anadolu, Bâbil ve özellikle İskenderiye'de Yahudiliğin önemli merkezleri ortaya çıkmıştır. Bu dönem süresince Yahudiler Yunan hâkimiyeti altında Yunanlaştırma politikasının baskısı altında kalmışlardır. Makedonya Krallığı'nın Filistin'de Helenizm'i yerleştirmek istemesi neticesinde, kutsal tapınağa putperestliğin sembolü Zeus heykeli konuldu. Yunan ordusu mö.163'te Makabi ailesinin önderliğinde başlatılan isyanı bastırarak Kudüs'ü tekrar ele geçirmiştir. .gg..aa..yy-163..aa.|Makabi İsyanı|DÜNYA|Ortadoğu|Yunan|Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler| |
| mö. 67 mö. 73 | Dünya: | Roma'nın Ortadoğu Akını • Romalılar, Filistin'i ve Kudüs'ü fethetti.
• Yahudi-Roma Savaşları yaşandı.
• Roma tarafından ikinci mabed yıkıldı.
• Sefarad, Aşkenaz, Mizrahi sürgünleri yapıldı. .gg..aa..yy-67..aa.|Roma'nın Ortadoğu Akını|DÜNYA|Ortadoğu|Romalılar|Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler| |
| 14 NİSAN 33
| Dünya: | Hz. İsa'nın Çarmıha Gerilmesi.gg14..aa4..yy33..aaNİSAN.|Hz. İsa'nın Çarmıha Gerilmesi|DÜNYA||Din Tarihi|Kudüs| | | 49
| Dünya: | Kudüs Havariler Konsili.gg..aa..yy49..aa.|Kudüs Havariler Konsili|DÜNYA|Ortadoğu|Ortadoğu|Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler| | | 70
| Dünya: | II.Mabed YıkıldıYahudiler üzerinde Yunan hâkimiyetinden sonra Romalıların hâkimiyeti kuruldu. mö.64-ms.324 yılları arasında Filistin Romalıların elindeydi. Roma İmparatorluğu Suriye üzerine yürüyerek Yahudileri hâkimiyeti altına almıştır. Roma egemenliği döneminde başlangıçta Yahudilere iyi davranılmış, hatta hoşgörülü kanunlarla korunarak sınırlı bir yetki verilmiş, Yahudi halkının cemaat işlerinin tanzimi, Kudüs'te oturan büyük rahiplere bırakılmıştı. Ancak zamanla Roma idaresinde Yahudilere uygulanan vergilerin ağırlığı, feodal yöneticilerin zulmü ve dini gerekçeler yeni isyanları beraberinde getirmiş, Yahudiler arasında bağımsız bir Yahudi devleti kurma girişimleri yoğunlaşmıştır. Bu amacı benimseyen Yahudiler Tevrat'a mutlak bağlılığı gerekli görüyorlar, Yahve (Tanrı) her şeyin efendisi olduğuna göre dünyanın bir gün Yahudilerin hükmü altına gireceğini, inançlarına bağlı kalırlarsa zafer elde edeceklerine inanıyorlardı. Bütün bu gerekçeler ile Yahudiler, 66-73 tarihleri arasında tekrar ayaklandılar. Bu ayaklanma nedeniyle Roma orduları Kudüs'e yönelerek Bâbil sürgünü dönüşünde inşa edilmiş olan ikinci tapınağı yıkmışlardır. Bu olaydan sonra Yahudiler bölgeden göç etmeye zorlanmışlar, başta Mısır olmak üzere Romalıların hâkimiyeti altındaki farklı ülkelere sürülmüşlerdir. Yahudiler, Romalılara karşı verdikleri mücadelede Tanrı'nın, Mabed'in Romalılarca yıkılmasına izin vermeyeceğine inanmışlardı. Ancak bu inançları, mabedin yıkılmasıyla boşa çıktı. Bu tarihten günümüze kadar da Süleyman Mabedi tekrar inşa edilmedi. .gg..aa..yy70..aa.|II.Mabed Yıkıldı|DÜNYA|Balkanlar|Yunan|Romalılar|Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler| |
| 132 135 | Dünya: | Simon Bar Cocheba İsyanıRomalılara karşı ikinci Yahudi isyanı 132-135'te Mesih olduğunu iddia eden Simon Bar Cocheba liderliğinde gerçekleşmiştir. Cocheba Yahudi Krallığı'nın bağımsızlığını ilan etmiş, Kudüs ve Yahuda yeniden ele geçirilmiştir. Ancak kısa süre sonra Romalıların üstünlüğü karşısında direnemeyen Yahudiler sürgün edilmiş, Kudüs yeniden tahrip edilmiştir. .gg..aa..yy132..aa.|Simon Bar Cocheba İsyanı|DÜNYA||Din Tarihi|Kudüs| |
| 135
| Dünya: | 2. SürgünMesih olduğunu iddia eden Simon Bar Cocheba liderliğinde gerçekleşen isyan sonrasında, Romalıların üstünlüğü karşısında direnemeyen Yahudiler sürgün edilmiş, Kudüs yeniden tahrip edilmiştir. Yahuda ve Samariya adları kaldırılarak bu bölge "Filistin" adını almıştır. Romalılar tarafından Suriye'ye bağlanan Filistin'e dönmeleri yasaklanan Yahudiler kitleler halinde buradan dünyanın dört bir yanına göç etmişlerdir. Böylelikle Yahudi tarihinde "İkinci Sürgün Hayatı" başlamıştır. Bu sürgünlerde,
• Mizrahi (doğu) yahudileri; doğu yönünde göçmüşler... Ortadoğu, Kafkaslar ve Arap yarımadasına kadar dağılmışlardır.
• Aşkenaz (Almanya) yahudileri; kuzey yönünde göçmüşler... Anadolu ve Balkanlar üzerinden orta ve doğu Avrupa’ya yayılmışlardır.
• Sefarad (İspanya) yahudileri; batı yönünde göçmüşler... Kuzey Afrika ve İber yarımadası üzerinden Batı Avrupa’ya yayılmışlardır. Sefarad yahudileri, 1492 ve 1497’de İspanya ve Portekiz’den kovulduktan sonra, diğer yahudi grupların oldukları bölgelere tekrar sürgün edilmişlerdir. .gg..aa..yy135..aa.|2. Sürgün|DÜNYA|Ortadoğu|Romalılar|Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler| |
| 300
| Dünya: | Kudüs Talmudu.gg..aa..yy300..aa.|Kudüs Talmudu|DÜNYA|Ortadoğu||Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler| | | 325
| Dünya: | Kudüs'te Kiliseler inşa edilmeye başlandı. Kudüs'te Kiliseler inşa edilmeye başlandı. .gg..aa..yy325..aa.||DÜNYA|Ortadoğu||Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler| |
| 610
| Dünya: | İslamiyet'te Kudüs, 610 yılında ilk kıble olmuştur. İslamiyet'te Kudüs, 610 yılında ilk kıble olmuştur. .gg..aa11..yy610..aa.||DÜNYA|Hz. Rasulullah||Din Tarihi|Kudüs| |
| 614
| Dünya: | Kudüs Sasaniler Tarafından İşgal Edildi.gg..aa..yy614..aa.|Kudüs Sasaniler Tarafından İşgal Edildi|DÜNYA|Hz. Rasulullah|Ortadoğu|Ortadoğu|Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler|İran|Sasaniler| | | 6 MART 620 27 RECEB | Dünya: | İsra Mucizesi.gg6..aa3..yy620..aaMART.|İsra Mucizesi|DÜNYA|Hz. Rasulullah|Devr-i Saadet|Ortadoğu||Din Tarihi|Kudüs| |
| 9 ŞUBAT 623 16 ŞABAN | Dünya: | İslam'ın KıblesiKıblenin Kudüs'teki Mescid-i Aksâ'dan, Mekke-i Mükerreme'deki Kâbe-i Muazzama'ya çevrilmesi. .gg9..aa2..yy623..aaŞUBAT.|İslam'ın Kıblesi|DÜNYA|Hz. Rasulullah|Devr-i Saadet|Ortadoğu|Arap|Din Tarihi|Kudüs| |
| 636
| Dünya: | Fetih: KudüsHz. Muhammed (s.a.v)'in İsrâ hadisesi gerçekleştiğinde, İslam fetihleri devri başladı. Bu hadisede Kâbe ve Mescid-i Aksa'nın aralarında manevi olarak bağlantı kuruldu. İslam Ordusu Ubeyde Bin Cerrah önderliğinde şehri kuşattılar. Patrik Safronyus şehrin anahtarını Hz.Ömer'in kendisine vermek istedi ve Hz.Ömer şehre geldi. Maddi olarak bağlantı Hz.Ömer (r.a)'ın şehre gelmesiyle gerçekleşti (636). Şehri aldıktan sonra bir emaname (güven fermanı) yazıldı ve Hz Ömer (r.a) şehrin ismini "İlya"dan "Kudüs"e çevirdi. .gg..aa..yy636..aa.|Fetih: Kudüs|DÜNYA|Hz. Ömer|Ortadoğu|Ortadoğu|Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler| |
| 637
| Dünya: | Fetih: KudüsHalife Ömer döneminde Sasanilerle yapılan savaşlar sonrası Kudüs 636 yılında ilk kez Müslümanların eline geçti. Rivayete göre Ömer, Kudüs'e girdiğinde baş patriğe kendisini Tapınak Tepesine, Süleyman mabedinin yerine götürmelerini rica etti. Bu mevki yıkıntı ve döküntülerle doluydu. İslama Yahudilikten dönen "Ka'b el-Ahbâr, dinsel bilgilerinin yardımıyla Yahudilerin nerede tapındıklarını gösterdi. Ömer tapınaktan geri kalanları buldu. Halife Ömer ilk olarak Beytü'l-Makdıs'ı ve Muallak Taşının bulunduğu kısmı yıkıntılardan temizlemiştir. Sonra üzerinde "Sahre Mescidi" adı ile anılan, kamıştan bir namazgah yaptırmıştır. .gg..aa..yy637..aa.|Fetih: Kudüs|DÜNYA|Hz. Ömer||Din Tarihi|Kudüs| |
| 691
| Dünya: | Kubbetü'S-Sahra Geçmişte Ömer Camii olarak bilinen yapı, Kudüs'ün eski şehrindeki Tapınak Dağı'nda yıkılan İkinci Yahudi Tapınağı'nın bulunduğu yerde, Emevî Halifesi Abdülmelik'in emriyle inşa edildi. .gg..aa..yy691..aa.|Kubbetü'S-Sahra |DÜNYA|Emevi Hilafeti||Din Tarihi|Kudüs| |
| 705
| Dünya: | Mescid-i AksaBugün El-Aksa Camii olarak bilinen yapının, Bizans imparatoru I.Justinianos tarafından Süleyman tapınağı kalıntıları üzerine yaptırılan bir bazilika olduğu kabul edilir. Emevi halifesi I. Velid (705-715) yapıyı büyük bir onarımla baştan aşağı yeniletmiş ve bu yapıya Mescid-i Aksa ismi Abdülmelik bin Mervan tarafından Abbasilere karşı politik amaçlarla verilmiştir. .gg..aa..yy705..aa.|Mescid-i Aksa|DÜNYA|Emevi Hilafeti||Din Tarihi|Kudüs| |
| 1077
| Türk: | Fetih: KudüsSelçuklular tarafından 1071'de ele geçirilen Kudüs, Hıristiyan toplumunda özellikle XI.yüzyıl ile süregelen Haçlı Seferleri sırasında hedef haline gelmiştir. Haçlı Seferleri'nin başlaması ile Hıristiyan dünyasındaki Yahudi düşmanlığı siyasi, iktisadi ve sosyal etkileri ile birlikte daha da şiddetlenmiştir.
Saygınlığını yitirmeye başlayan kilise, politik isteklerini yönlendirmek için "Hz. İsa'nın içinde yattığı kutsal lahdin kurtarılması gerekliliği" gibi göstermelik dini gerekçeler öne sürerek etkinliğini korumaya çalışmıştır.
1099'da Papa II. Urban'ın çağrısı üzerine Avrupa'dan kutsal toprakları kurtarma inancıyla gelen Haçlılar, Kudüs'ü ele geçirerek burada Kudüs Latin Krallığı'nı kurmuşlar, Hıristiyanlığı yaymaya uğraşmışlardır. .gg..aa..yy1077..aa.|Fetih: Kudüs|Türk|Ortadoğu|Ortadoğu|Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler|Türk Tarihi|Selçuklular|Çin| |
| 7 HAZİRAN 1099
| Dünya: | İşgal: KudüsBirinci Haçlı seferinde, Haçlı ordusu Kudüs Kalesi önüne geldi ve Kudüs Kuşatması başladı. Kudüs'ün Haçlı işgaline uğradı ve 70 bin Müslüman ve musevi öldürüldü. Kudüs Latin Krallığı kuruldu. (1291'e kadar). .gg7..aa6..yy1099..aaHAZİRAN.|İşgal: Kudüs|DÜNYA|Ortadoğu|Ortadoğu|Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler|Katliam|Haçlı Seferleri| |
| 1099 1291 | Dünya: | Kudüs Latin Krallığı.gg..aa7..yy1099..aa.|Kudüs Latin Krallığı|DÜNYA||Kudüs| | | 1119
| Dünya: | Tapınak ŞovalyeleriKudüs'te güvenlik sağlanması ve hacı adaylarının güven içinde seyahatlerinin gerçekleştirilebilmesi için dokuz şövalye Fransa'da, Champagne bölgesinde, Büyük Üstat Hugues de Payns önderliğinde toplandılar. Kayıtlara göre bu şövalyeler Hugues de Payns, Geoffroy de Saint-Omer, André de Mantbard, Payen de Montdidier, Archambaud de Saint-Aignan, Geoffroy Bisol, Hughes Rigaud, Rossal ve Gondemare'dir. 1119 –1120 yılları, tarikatın aynı zamanda ilk yıllarıdır. Tarikatın bu yıllardaki adı ise "İsa'nın Yoksul Şövalyeleri"dir. 1127 yılında Hugues de Payns beş arkadaşı ile birlikte Roma'ya, papa II.Honorius'u ziyarete gitmiş ve bu topluluk papa tarafından dini bir örgüt olarak tanınmış ve 13 Ocak 1128'de Latince Kurallar konulmuştur. .gg..aa..yy1119..aa.|Tapınak Şovalyeleri|DÜNYA|ooo||Din Tarihi|Kudüs|Haçlı Seferleri| |
| 25 KASIM 1177
| Türk: | Selahaddin Eyyubi, 1177 yılında Montgisard Muharebesi'nde Kudüs Kralı IV. Baudouin'e yenildi. Selahaddin Eyyubi, 1177 yılında Montgisard Muharebesi'nde Kudüs Kralı IV. Baudouin'e yenildi. .gg25..aa11..yy1177..aaKASIM.||Türk||Kudüs|Türk Tarihi|Eyyubiler| |
| 4 TEMMUZ 1187
| Türk: | Hıttin SavaşıKutsal Topraklar'ı Haçlılardan geri almak için bir ordu kurdu ve komutasındaki ordusuyla beraber 4 Temmuz 1187 tarihinde gerçekleşen Hıttin Muharebesi ile Kudüs Kralı Lüzinyanlı Guy'ın ordusunun büyük bir bölümünü yok etti. .gg4..aa7..yy1187..aaTEMMUZ.|Hıttin Savaşı|Türk|Ortadoğu|Ortadoğu|Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler|Türk Tarihi|Eyyubiler| |
| 2 EKİM 1187
| Türk: | Fetih: KudüsKudüs Selahattin Eyyubi tarafından fethedildi. Kudüs'ün Fethi veya Kudüs Kuşatması, 20 Eylül 1187'de Selahaddin Eyyubi'nin başlatmış olduğu kuşatmadır. Şehri savunan Kudüs komutanı İbelinli Balian'ın 2 Ekim 1187'de şehri teslim etmesiyle sona ermiştir. Kudüs'te yaşayan Hristiyan toplumun şehrin teslim edilmesi ile diğer Hristiyan topraklara göç etmiştir.Kübbetü's Sahra'nın üstündeki haç işaretini kaldırttı. Şehrin restore, mimari ve yenilenmesine çok önem verdi. Mübarek Mescid-i Aksa'ya Nureddin Zenki'nin hazırlamış olduğu minberi hediye etti. Bu minberin işlemesi İslam şaheserlerindendir. .gg2..aa10..yy1187..aaEKİM.|Fetih: Kudüs|Türk|Ortadoğu|Ortadoğu|Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler|Türk Tarihi|Eyyubiler| |
| 1190
| Dünya: | Töton ŞovalyeleriTöton Şövalyeleri, Teutonik Şövalyeler, Kudüs Azize Meryem Hastanesi ve Töton Şövalyeleri Tarikatı, bir Cermen-Roman dini tarikatıdır. Tarikat, Katolik hacılara, hac yolunda yardım etmek, hasta ve yaralı Katoliklerin bakımlarını sağlamak üzere hastane kurmak amacıyla kurulmuştur. .gg..aa..yy1190..aa.|Töton Şovalyeleri|DÜNYA|ooo|Roma-Germen|Din Tarihi|Kudüs| |
| 1191
| Türk: | Ramla AntlaşmasıSelahaddin Eyyubi, III.Haçlı Seferi sırasında Haçlı devletlerine karşı Müslüman askerî harekâtına öncülük etti. 1191 yılında gerçekleşen Arsuf Muharebesi'nde İngiliz Kralı I.Richard'a yenildiyse de, onunla yaptığı Ramla Antlaşması sayesinde Kudüs'ü muhafaza etti. .gg..aa..yy1191..aa.|Ramla Antlaşması|Türk||Kudüs|Türk Tarihi|Eyyubiler| |
| 1193
| Türk: | İşgal: KudüsSelahattin Eyyubi'nin ölümü üzerine Haçlı orduları Kudüs'ü işgal etti. .gg..aa7..yy1193..aa.|İşgal: Kudüs|Türk|Ortadoğu|Ortadoğu|Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler|Türk Tarihi|Eyyubiler| |
| 1291
| Dünya: | Fetih: KudüsSelahattin Eyyubi'nin ölümü üzerine Haçlı orduları 1193'te bu bölgeyi tekrar ele geçirmişler ancak Haçlıların Eyyubi'den sonra Mısır'da iktidara gelen Memluklara 1291'de yenilmeleri ile kutsal topraklar üzerindeki hakimiyetleri sona ermiştir. Haçlı saldırılarına engel olmak için Memluklar tarafından limanlar ve şehirler yıkıldı. .gg..aa..yy1291..aa.|Fetih: Kudüs|DÜNYA|Ortadoğu|Mısır|Ortadoğu|Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler| |
| 28 ARALIK 1516
| Dış: | Fetih: KudüsOsmanlı Ordusu, Sinan Paşa önderliğinde, Kudüs'e girdi. Yahudilerin Kudüs'e dönmeleri serbest bırakıldı. .gg28..aa12..yy1516..aaARALIK.|Fetih: Kudüs|DIŞ|1516-1517 Büyük Mısır Seferi|Yavuz S. Selim -I|Hadım Sinan Paşa|Ortadoğu|Ortadoğu|Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler| |
| 31 ARALIK 1516
| Dış: | Kudüs-Ü ŞerifKudüs'ün Fethinden sonra Yavuz Sultan Selim Mukaddes Kudüs şehrini 31 Aralık 1516 tarihinde ziyaret etti ve şehrin ismini Kudüs-ü Şerif olarak değiştirdi. .gg31..aa12..yy1516..aaARALIK.|Kudüs-Ü Şerif|DIŞ|1516-1517 Büyük Mısır Seferi|Yavuz S. Selim -I|Hadım Sinan Paşa|Ortadoğu|Ortadoğu|Din Tarihi|Kudüs| |
| 22 OCAK 1517
| Dış: | Ridaniye MuharebesiRidaniye Savaşı ve Zaferi ile Suriye, Kudüs, Gazze ve Filistin alındı. Mısır'a düzenlenen seferde,
• Memluk Kölemen Devleti tarihten silindi.
• Mısır tamamen Osmanlı hakimiyetine alındı. .gg22..aa1..yy1517..aaOCAK.|Ridaniye Muharebesi|DIŞ|1516-1517 Büyük Mısır Seferi|Yavuz S. Selim -I|Yunus Paşa|Ortadoğu|Mısır|Ortadoğu|Din Tarihi|Kudüs| |
| 1538
| İç: | 1538'de Osmanlı padişahı I. Süleyman hükümdarlığı altında, Kudüs şehrini çevreleyen duvarlar inşa edildi. 1538'de Osmanlı padişahı I. Süleyman hükümdarlığı altında, Kudüs şehrini çevreleyen duvarlar inşa edildi. .gg..aa..yy1538..aa.||İÇ|Kalkınma|Kanuni S. Suleyman|Ayas Mehmed Paşa||Kudüs| |
| 1880
| İç: | Yafa-Kudüs demiryolu hattı tamamlandı. Yafa-Kudüs demiryolu hattı tamamlandı. .gg..aa..yy1880..aa.||İÇ|Kalkınma|Sultan II. Abduhamid|Mehmed Said Paşa|Ortadoğu|Ortadoğu|Kudüs|Demiryolları| |
| 1882 1903 | Dünya: | 1. AliahYahudilerin Kudüs'e göçleri. .gg..aa..yy1882..aa.|1. Aliah|DÜNYA|Sultan II. Abduhamid|Mehmed Said Paşa||Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler| |
| 1904 1914 | Dünya: | 2. AliahYahudilerin Kudüs bölgesine göç dalgası. .gg..aa..yy1904..aa.|2. Aliah|DÜNYA|Sultan II. Abduhamid|Avlonyalı Mehmed Ferid Paşa||Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler| |
| 9 ŞUBAT 1917
| Dış: | İngiliz İşgali: KudüsI. Dünya Savaşı, Kudüs Muharebesinde Osmanlı Ordusunun İtilaf Kuvvetleri karşısında yenilmesi sonucunda, Kudüs İngilizler tarafından işgal edildi.
1517'de başlayan Türk Egemenliği, 400 sene sonra sona erdi. .gg9..aa2..yy1917..aaŞUBAT.|İngiliz İşgali: Kudüs|DIŞ|1915 Filistin Cephesi|S. V. Mehmed Reşad|Talat Paşa|Ortadoğu|Ortadoğu|1.Dünya Savaşı|Din Tarihi|Kudüs|İşgal|İngiltere| |
| 9 ARALIK 1917
| Dış: | İngiliz İşgali: KudüsYıldırım Orduları ilk sınavını 31 Ekim 1917 sabah saat 03.30'da yoğun topçu atışı ile başlayan III. Gazze Muharebeleri ile vermeye başladı. Ağır bombardıman ve başlayan taarruzlar Türk birliklerine ağır kayıplar verdirdi. Allenby'nin yeni planı ve uyguladığı taktikler 7 Kasım 1917'de Gazze'nin düşmesi ile sonuçlandı. Gazze'den Türk kuvvetlerinin geri çekilişi esnasında müdafaanın yeterince yapılamaması ve Kudüs çevresinde yapılacak bir savunmanın Kudüs'e zarar verme endişesi üzerine şehir 9 Aralık 1917'de sulh ile İngilizlere teslim edildi. Hıristiyanlar, 730 yıl sonra Kudüs'e dönmüş oldu.
09 Aralık 1917 tarihinde Kudüs Şehri İngilizlerin eline geçti ve İngiliz mandası haline gelerek Filistin'in başkenti oldu. 1948 tarihinde İsrail Devleti, Batı Kudüs'te kuruldu. .gg9..aa12..yy1917..aaARALIK.|İngiliz İşgali: Kudüs|DIŞ|1915 Filistin Cephesi|S. V. Mehmed Reşad|Talat Paşa|Ortadoğu|Ortadoğu|1.Dünya Savaşı|Din Tarihi|Kudüs|Yahudiler|İşgal|İngiltere| |
| 11 MAYIS 1937
| İç: | Atatürk Orman Çiftliği DevletleştirildiMustafa Kemal, 29 Ocak 1925 tarihinde Gazi Çiftliği'ni kurmak amacıyla bir miktar arazi satın aldı. 5 Mayıs 1925'te Orman Çiftliği'ni kurdu. Burada bir Köşk yaptırdı ve daha sonra buraya 1932'de bir bira fabrikası tesis etti. Mustafa Kemal'in mülkiyetinde bunlardan başka Silifke'de Tekir, Yalova'da Baltacı, Tarsus'ta Piloğlu ve Dörtyol'da Karabasamak çiftlikleri vardı. Bu işletmeleri 1925 yılından sonra tarım alanında yeniliklerin uygulatılması ve yaygınlaştırılması amacıyla kullanıyordu. Falih Rıfkı Atay'ın hatıratına göre; Serveti Fünun dergisinin sahibi, işadamı, milletvekili Ahmet İhsan Tokgöz ile İnönü'nün eniştesi Kudüslü Abdürrezzak, İstanbul'daki Bomonti Bira Fabrikası'nın hisselerini satın alarak yönetim kuruluna girmişlerdi. Ancak Bomonti, Ankara'daki Orman Çiftliği Bira Fabrikası ile rekabet etmekte zorlanmaktaydı. Çünkü Ankara'daki fabrikanın birası kaliteli, üretim kapasitesi de yüksekti. Bunun üzerine Kudüslü enişte ile Tokgöz, İsmet Paşa'dan ricacı oldular. İnönü'nün yaptığı baskılar sonucu Atatürk, 11 Mayıs 1937 tarihinde tüm çiftliklerini ve içerisindeki köşk ve tesisleri, hükümete bedelsiz devretmiştir. Çiftlikte bulunan bira fabrikası 6.7.1939 tarih ve 3697 sayılı Kanun'la dönemin TEKEL Genel Müdürlüğü'ne devredilmiş, bir müddet daha üretim yaptıktan sonra kapatılmıştır. Atatürk'ün devlete devrettiği çiftlikler, 7.1.1938 gün ve 3308 sayılı yasa ile Devlet Ziraat İşletmeleri Kurumu'na dönüştürüldü. Daha sonra başkaca diğer çiftlik ve işletmeler de bu kuruma katıldı. Daha sonra kurum, Zirai Kombinalar İdaresi ile 1 Mart 1950 tarihinde yürürlüğe giren 5433 sayılı yasa ile birleştirilerek, Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müdürlüğü'ne dönüştürülmüştür. .gg11..aa5..yy1937..aaMAYIS.|Atatürk Orman Çiftliği Devletleştirildi|İÇ|Kalkınma|Kemal Atatürk|İsmet İnönü|Yasama-Hukuk|Devletin Tesisi|M.Kemal|Kudüs|Yatırımlar| |
| 14 MAYIS 1948
| Dünya: | İsrailFilistin'de İngiliz egemenliği sona erdi ve İsrail bağımsızlığını ilan etti. İlanın ardından, 11 dakika sonra devleti tanıyan ilk ülke ABD oldu.
Birleşmiş Milletler 1947 Kasımında Filistin'in biri Yahudi öteki Arap olmak üzere iki devlet arasında paylaşılmasına karar verdi. Kudüs şehrine ise Birleşmiş Milletler denetiminde milletlerarası bir bölge statüsü tanındı. Bu çözüm Arapları tatmin etmedi. Filistin iç savaşı başladı. .gg14..aa5..yy1948..aaMAYIS.|İsrail|DÜNYA|İsmet İnönü|Hasan Saka|Bağımsızlık-Özerklik|Ortadoğu|Ortadoğu|Arap|Filistin|İsrail|Kudüs|Yahudiler|İngiltere| |
| 5 HAZİRAN 1967
| Dünya: | II.Arap-İsrail Savaşıİsrail ile Arap ülkeleri arasında; tarihe "Altı Gün Savaşı" diye geçen çatışmalar başladı.
Çatışmalar sonrasında, kendi topraklarından daha fazla toprak elde eden İsrail, Gazze Şeridi'ni, Beytüllahim ve Hebron kentlerini, Batı Şeria'yı, Sina'yı ve Golan Tepeleri'ni ele geçirdi. Araplarla İsrail arasındaki gerginlik 1964 yılında tekrar yoğunlaştı.
Bu yılda bir Filistin Kurtuluş Teşkilatı ve bu teşkilata bağlı bir ordu kuruldu. Teşkilat gerilla faaliyetlerine başladı.
1967 Nisanında Suriye ve İsrail arasında sınır bölgesinde sabotaj hareketlerinin artması ve Birleşmiş Milletler askerlerinin denetimlerinde bulunan Sina Yarımadasını terk etmeleri ve burada üslenen Mısır birliklerinin Şarmel Şeyhi işgal etmeleri üzerine 5 Haziran 1967'de savaş başladı.
Çok kısa süren savaş, Arap ülkelerinin mağlubiyeti ile sonuçlandı. İsrail Kudüs'ün tamamını, Sina Yarımadasının ve Suriye'nin güneybatı kesimini ele geçirdi. Çatışmalar sürekli devam etti.
Ekim 1973'te Mısır birlikleri Süveyş Kanalındaki İsrail birliklerine sürpriz bir saldırı düzenleyerek yendi. .gg5..aa6..yy1967..aaHAZİRAN.|II.Arap-İsrail Savaşı|DÜNYA|Cevdet Sunay|Süleyman Demirel|1. İstikrarsız|Ortadoğu|Ortadoğu|Arap|Filistin|İsrail|Suriye|Din Tarihi|Kudüs|İran|Pehleviler| |
| 6 EYLÜL 1980
| Kişi: | Necmettin Erbakan liderliğinde Konya'da binlerce kişinin katılımıyla Kudüs'ü Kurtarma yürüyüşü yapıldı. Bu yürüyüş 12 Eylül 1980 ihtilalinden sonra MSP davasında önemli bir kanıt olarak kullanıldı. Necmettin Erbakan liderliğinde Konya'da binlerce kişinin katılımıyla Kudüs'ü Kurtarma yürüyüşü yapıldı. Bu yürüyüş 12 Eylül 1980 ihtilalinden sonra MSP davasında önemli bir kanıt olarak kullanıldı. .gg6..aa9..yy1980..aaEYLÜL.||KİŞİ|İhsan S. Çağlayangil|Süleyman Demirel|1. İstikrarsız|N.Erbakan|Kudüs| |
| 30 OCAK 1997
| İç: | Ankara Sincan'da Refah Partili belediyenin düzenlediği Kudüs Gecesi tepkiye yol açtı. Türkiye, Sincan'daki konuşması nedeniyle İran'ın Ankara Büyükelçisi Muhammed Rıza Bagheri'yi resmen protesto etti. Ankara Sincan'da Refah Partili belediyenin düzenlediği Kudüs Gecesi tepkiye yol açtı. Türkiye, Sincan'daki konuşması nedeniyle İran'ın Ankara Büyükelçisi Muhammed Rıza Bagheri'yi resmen protesto etti. .gg30..aa1..yy1997..aaOCAK.||İÇ|Süleyman Demirel|Necmettin Erbakan|2. İstikrarsız||Kudüs|İran|Cumhuriyet| |
| 4 ŞUBAT 1997
| İç: | Sincan'da TanklarSincan Belediyesi'nin 2 Şubat'ta düzenlediği "Kudüs Gecesi"nin ardından, 15 tank ve 20 askeri zırhlı personel taşıyıcısı, Sincan'dan geçerek Yenikent'teki tatbikat alanına gitti. .gg4..aa2..yy1997..aaŞUBAT.|Sincan'da Tanklar|İÇ|1997 28 Şubat Darbesi|Süleyman Demirel|Necmettin Erbakan|2. İstikrarsız||Kudüs| |
| 6 ARALIK 2017
| Dünya: | ABD Başkanı, Kudüs'ü İsrail'in Başkenti Olarak TanıdıABD Başkanı Donald Trump, kameraların önünde: "Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma vakti gelmiştir. Büyükelçiliği Kudüs'e taşıma talimatı veriyorum." açıklamasında bulundu. Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyan tarihteki ilk ülke ABD oldu. .gg6..aa12..yy2017..aaARALIK.|ABD Başkanı, Kudüs'ü İsrail'in Başkenti Olarak Tanıdı|DÜNYA|R T Erdoğan|Binali Yıldırım|2. İstiklal Mücadelesi|Ortadoğu|Ortadoğu|Kudüs|Amerika|ABD| |
| 13 ARALIK 2017
| Dış: | İİT, Erdoğan'ın Çağrısı Üzerine Toplandıİstanbul'da toplanan İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Zirvesi sonuç bildirgesinde "Başkenti Doğu Kudüs olan Filistin Devletini tanıdığımızı ilan ediyoruz. Dünyayı Doğu Kudüs'ü Filistin Devleti'nin işgal altındaki başkenti olarak tanımaya davet ediyoruz" denildi. .gg13..aa12..yy2017..aaARALIK.|İİT, Erdoğan'ın Çağrısı Üzerine Toplandı|DIŞ|R T Erdoğan|Binali Yıldırım|2. İstiklal Mücadelesi||Kudüs| |
| 2 OCAK 2020
| Dünya: | Bağdat'ta İran-ABD Çekişmesiİran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ABD'nin düzenlediği hava saldırıyla öldürüldü. Süleymani, Suriye'de Esad'ın en büyük destekçisi ve binlerce sivilin katiliydi. .gg2..aa1..yy2020..aaOCAK.|Bağdat'ta İran-ABD Çekişmesi|DÜNYA|R T Erdoğan|2. İstiklal Mücadelesi|Ortadoğu|Ortadoğu|Irak|Kudüs|Amerika|İran|Cumhuriyet| |
| 7 EKİM 2023
| Dünya: | İsrail-Filistin Savaşı7 Ekim 2023 tarihinde paramiliter örgüt olan Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları tarafından Aksa Tufanı Operasyonu yapılarak İsrail geneline geniş çaplı bir saldırı düzenlendi. .gg7..aa10..yy2023..aaEKİM.|İsrail-Filistin Savaşı|DÜNYA|R T Erdoğan|2. İstiklal Mücadelesi|İsrail|Filistin|Din Tarihi|Kudüs| |
|